https://www.bndestem.nl/breda/bier-breda-is-bourgondischer-dan-goud-genot~a2ac48cf/

Bier? Breda is Bourgondischer dan goud genot
BREDA - Nee, verklappen we alvast, Breda is niet Bourgondisch dankzij een overvloed aan bier en spijs. Maar waarom dan wel?

Redactie 03-06-16, 10:00 Laatste update: 15:30 Bron: destem
Hertog-Jan, vol welvaren, pul bier in de hand – precies zoals ie op het flesje staat. Bourgondisch? "Dat beeld hebben veel mensen wel als je die term in de mond neemt", zegt Patrick Timmermans. "Bier en spijs, het liefst veel, dat is vaak het idee." Als directeur van Erfgoed Brabant heeft hij vooral oog voor de historie die achter de term schuilgaat. "Ik trek het Bourgondische in de richting van de adellijke hofcultuur."

Bier bepaalt de Bourgondische beleving niet, wil Timmermans maar aangeven. Wat dan wel? Het verleden, het heden? Culinair of cultuur? Kwaliteit of kwantiteit? Voordat we de term überhaupt aan Breda koppelen: wat is dat eigenlijk, dat Bourgondisch?

Hertog van Bourgondië
Arnoud-Jan Bijsterveld is hoogleraar Cultuur in Brabant aan de Tilburg University. Volgens hem zijn er twee verschillende opvattingen over het begrip Bourgondisch: "Afgelopen eeuw was dat: genieten van het riante leven, van het eten en het drinken. Zo wordt het althans door marketingmensen ingevuld." Daarover later meer. "Voor Breda is dat niet zo interessant. De tweede dimensie wel. Dat is het historische perspectief waarbij de Heren van Breda de adviseurs waren van de Hertogen van Bourgondië."

Een directe koppeling tussen Breda en Bourgondië dus. Eentje die teruggaat naar de vijftiende eeuw, toen Brabant tot de Bourgondische Nederlanden werd ingelijfd. "Brussel was het centrum, maar door de adviserende rol was de band met Breda sterk", legt Patrick Timmermans uit. "Breda kreeg een plekje in Brussel, en de hofcultuur van de Bourgondische hertogen waaide over naar hier. Het Huis van Brecht is een mooi voorbeeld (een van de oudste huizen van de stad bij het kasteel van Breda, TH). Dat is een echt hofhuis, zoals er meerdere stonden in de stad. Je ziet het ook nog terug in de aankleding van de Grote Kerk: uiterlijk vertoon speelt daar een grote rol. Een typerend aspect uit de Bourgondische tijd." Bij die hofcultuur hoorden riante maaltijden, vol lekkernijen en drank. 'Extravagant', noemt Bijsterveld die.

De klomp en de tulp
"Een marketingterm?" Vreemd is de vraag niet aan de voorzitter van het culinair evenement met de treffende naam Bourgondisch Brabant, Okke Meeuwes, nota bene zelf eigenaar van een marketingbureau. "Dat is het zeker", beaamt hij het hedendaagse 'misbruik' van Bourgondisch in combinatie met Breda waarbij, naar woorden van Bijsterveld, enkel oog is voor dat riante levensgenieten. En geen aandacht meer voor de achterliggende cultuur. "Maar het is bovenal een krachtige term. Het heeft iets ouds, is geen design. Het is misschien een beetje een open deur, maar dat geeft niet." Meeuwes vergelijkt het met de associatie die Nederland oproept in een land als Japan. "Daar zijn wij het land van de klomp en de tulp. Bourgondisch, dat is Breda voor mensen boven de rivieren. Het zit in het DNA van de stad. Ik zie een gigantisch verschil in mensen als ik kijk naar Amstelveen, waar ik ook werk, en Breda. Ik heb het idee dat mensen hier meer genieten van alles wat er is. Vergis je niet, dat zit hier in de cultuur."

Is het cultuur of zit het Bourgondische dieper, verscholen in onze Bredase volksaard? En als dat laatste het geval is, is de Bredanaar dan werkelijk Bourgondiër of conformeert hij zich enkel naar het beeld dat hem wordt opgelegd? "Het is het maakbare verleden", meent Timmermans van Erfgoed Brabant. "De feiten staan vast, maar de interpretatie is voor iedereen anders. Gedragen we ons naar die Bourgondische en gezellige mensen, dat beeld dat ze boven de rivieren van ons hebben? Of zit het in ons? Zeg het maar."

Lunchcultuur
Dex Bos, foodblogger van SmakelijkBreda.nl, denkt toch dat laatste. "Breda is meer een Bourgondische dan een culinaire stad. Dat zit denk ik ook in het DNA van de Bredanaars." Hij wijst op de tafelgewoonten in de stad. "Het Bourgondische zie je duidelijk terug in de lunchcultuur die de afgelopen jaren in Breda enorm is gegroeid. Het uitgebreid lunchen is normaal geworden en dat kan ik alleen maar toejuichen."

Het culinaire aspect is onderdeel van een Bourgondische levenswijze. "Het is ook muziek, toneel, schilderkunst", vult hoogleraar Bijsterveld aan. "Zoek het Bourgondische in de kwaliteit die je presenteert. Niet zozeer de kwantiteit." Weer inzoomend op dat culinaire element: Bos ziet die kwaliteit bij veel restaurants omhoog gaan. "Ondernemers en chefs zijn daar echt mee bezig. Zowel bij het eten als bijvoorbeeld het aanbod in wijnen en speciaalbieren in combinatie met gerechten." Okke Meeuwes ziet dat het culinair wel een stapje hoger mag. "We hebben met Wolfslaar een een-ster-restaurant, maar verder mag de kwaliteit wel wat omhoog. Daar tegenover staat dat we veel variatie in de stad hebben."

De Oranjes
​Hoe je de term Bourgondisch ook aanvliegt – historie, cultuur, marketing of levenswijze – het is moeilijk vol te houden dat Breda het níet is. Maar is het genoeg om Bourgondisch Breda als een duidelijke profilering van de stad naar buiten te brengen? Patrick Timmermans denkt van wel: "Breda heeft een sterke propositie met een rijke hofcultuur. Den Bosch noemt zich ook Bourgondisch en lijkt in veel opzichten op Breda. Kijk naar de studenten, naar het militaire verleden. Maar wat die stad niet heeft, is het verleden met de Oranjes en de hofcultuur. Daarin wint Breda de slag." "De uitdaging is om die verwijzingen naar het verleden zichtbaar te maken", meent Arnoud-Jan Bijsterveld. "Wat Breda tot nu toe heeft gedaan aan marketing is plat. Het moet nu om de inhoud gaan. Als je daarbij put uit het verleden, kan Breda zich onderscheiden met het Bourgondische karakter."

de heren van Breda waren de adviseurs van de hertog van Bourgondië.

15e eeuw

huis van Brecht, hofhuis
De grote kerk

Uiterlijk vertoon speelt een grote rol.

Hofcultuur, riante maaltijden, lekkerijnen en drank, extravagant

geen oog voor de achterliggende cultuur

Het maakbare verleden. De feiten staan vast, maar de interpretatie is voor iedereen anders. Gedragen we ons naar die bourgondische mensen, het beeld dat er van ons is? Of zit het in ons

'Het zit in ons DNA' ... 'de afgelopen jaren is de lunchcultuur gegroeid' ...? 
'Het is normaal geworden'

Als het in ons zit dan kan je toch zeggen dat het altijd normaal is geweest

Identiteit als marketing strategie. Wat schuilt er achter die marketing identiteit?
In hoeverre heeft het daadwerkelijk invloed op hoe je je gedraagt als Bredaenaar (?)

Is Breda in een identiteitscrisis nu alles door corona plat lag


Wat is het gevaar van identiteitsvorming marketing. Een blob, een uniform ding, definiëren, differentiëren
'De leugens die ons binden'

 CHERRY PICKING

De uitdaging is om die verwijzing naar het verleden zichtbaar te maken

waar gaat het om, zelfs als je zegt dat het om de inhoud moet gaan, is het vanuit een commercieel oogpunt. 'Want dan kan breda zich nog beter onderscheiden met het Bourgondisceh karakter"